Yüz Kızartıcı Suçlar

Anayasa’da bu suçlar, münferit olarak yer almaktadır. Anayasa’nın 76. maddesinde düzenlenen hükümlere göre yüz kızartıcı suçların nelerden oluştuğu belirtilmektedir. Bu suç kavramı, aslında hukuk sistemimizde ana hatlarıyla belli olan bir suçlar listesinden oluşmamaktadır. Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere hukuk sistemimizdeki ceza doktrini açısından suçlar içinde “yüz kızartıcı suçlar” adıyla çerçeve içine alınmış suçlar kategorisi bulunmamaktadır. Fakat Anayasa başta olmak üzere diğer kanunlar, TCK’da yer alan bazı suçları yüz kızartıcı olarak nitelediği için bu terim gündeme gelmektedir. Anayasa’ya göre bu suçlar kapsamına alınan suçları işleyen kişiler, kamu görevlerinden uzak tutulmaktadır.

Yüz Kızartıcı Suç Nedir?

Yüz kızartıcı suç tanımı hakkında uygulamada pek çok kişinin merak ettiği bazı genel sorular olduğu görülmektedir. Yüz kızartıcı suçlar, Anayasa’nın ve diğer özel kanunların münferit olarak tanımladığı bazı suçlardan oluşmaktadır. Özellikle memurluk için iş başvurusunda bulunacak kişiler, bu kavramla sık sık karşılaşmaktadır. Çünkü kanunlara ve hukuk sistemimize göre bu suçlar, memuriyete engel olmakta olup 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde de sayılmıştır.

Yüz Kızartıcı Suçlar Listesi

Memuriyete engel olan suçlar listesi, hem Anayasa da hem de uygulamada en çok karşımıza çıkan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde şu şekilde sıralanmaktadır:

• TCK 247. maddesinde düzenlenen zimmet suçu,
• TCK 250. maddesinde düzenlenen irtikap suçu,
• TCK 252. maddesinde düzenlenen rüşvet suçu,
• TCK 141. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçu,
• TCK 157. maddesinde düzenlenen dolandırıcılık suçu,
• TCK 197 – 212. maddesinde düzenlenen sahtecilik suçları,
• TCK 155. maddesinde düzenlenen güveni kötüye kullanma suçu ve
• TCK 161. maddesinde düzenlenen hileli iflas suçu

Anayasa’nın 76. maddesi milletvekili seçilme ehliyeti ile ilgili bir madde olmasına rağmen, bu maddede yukarıda belirtilen suçlar sıralanıp devamında “gibi yüz kızartıcı suçlar” ifadesi yer almaktadır. Bu suçlar da adli sicil kaydına girdikten sonra ve ceza infaz edildikten sonra sicilden silinmektedir.

Memurlukta Yüz Kızartıcı Suçlar Nelerdir?

Memurlukta yüz kızartıcı suçlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde belirtilmiştir. Bunlar; zimmet suçu, irtikap suçu, rüşvet suçu, dolandırılıcılık suçu, hırsızlık suçu, güveni kötüye kullanma suçu, sahtecilik suçları, hileli iflas suçu gibi suçlardan oluşmaktadır. Bu suçların memuriyete etkisi, vatandaşlar tarafından en çok merak edilen konulardan biridir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, memuriyete engel teşkil eden suçlardan bahsedilmektedir. Eski düzenlemede yüz kızartıcı suç ibaresi bu kanunda da yer almaktayken, yapılan yeni düzenlemeyle birlikte hangi suçların memuriyete engel olduğu düzenlenmiştir. Dolayısıyla yüz kızartıcı suçlar memuriyete engeldir diye bir kural kalmamasına rağmen bazı suçlar bu kapsama alınmaktadır. Buna göre;

• Kasten işlenen bir suçtan ötürü 1 yıl ve daha fazla süre ile hapis cezasına mahkum olmak,
• Anayasal düzenini işleyişine karşı suçlardan mahkum olmak,

Yukarıda sayılan suçlardan mahkum olmak memuriyete engeldir.

Yüz Kızartıcı Suçlar ve İşten Çıkarılma

Bu suç nedeniyle işten çıkarılma, İş Kanunu’nun 25 hükmünde belirtildiği üzere tamamen somut olayın özelliklerine bağlıdır. Cezanın ertelemesine müsait olmayan bir suç işleyen işçi için, işverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarma imkanı bulunmaktadır. Güveni kötüye kullanma, hırsızlık ve doğruluk ile bağlılık kurallarına uymamak gibi suçlar işleyen işçinin de işten çıkarılması haklı nedene dayandırılmaktadır.