Kira Kontratı Olmayan Kiracının Hakları Nelerdir ?

Kira Kontratı Olmayan Kiracının Hakları Nelerdir ? Günümüzün dünyasında herkesin kendi mülkiyetinde bir konutu ya da iş yeri bulunmamakla birlikte, kendi mülkiyetinde konutu ya da iş yeri bulunup da başka bir konutta yaşaması da mümkündür. Mülkiyete konu yapının asıl maliki ile söz konusu eşyanın geçici olarak kullanımının devredildiği kişi arasındaki bu ilişkiye kira ilişkisi adı verilmektedir. Eşyanın asıl malikine kiraya veren, geçici olarak kullanmak üzere teslim edilen eşyaya kiralaya verilen, eşyanın kullanımının teslim edildiği kişiye ise kiracı adı verilmektedir. Malik ile kiracı arasındaki kira ilişkisi, kira sözleşmesi vasıtasıyla kurulur.

Kira Sözleşmesi Nedir? Nasıl Kurulur?

 Kira sözleşmesi, Borçlar Kanunu 299. maddesinde şöyle tanılanmaktadır: “Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir eşyanın kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.” Bu tanım, tüm kiraya dayalı sözleşmeler için geçerli olan genel bir tanım olmakla birlikte ilgili kanunun ilerleyen madde ve hükümlerinde, konut ve çatılı iş yeri kiralarına ilişkin, kimi zaman kiracının korunmasına matuf kimi zaman kiraya verenin haklarına dair farklı hükümlerin geçerli olduğunu da belirtmek gerekir.

Kira kontratı yapmak; kira konusu kiralanan, kira bedeli ve tarafların kira bedelinin kira konusu eşyanın veya yapının kullanımı üzerine olduğuna dair anlaşması unsurlarından oluşmaktadır. Kira sözleşmesi, geçerlilik anlamında şekle bağlı bir sözleşme türü değildir. Dolayısıyla malik olan ve kiracı olan tarafların birbiriyle uygun irade beyanları ile kira sözleşmesi kurulmuş olur. Söz konusu birbirine uygun irade beyanları, kira sözleşmesinin unsurları olan kira bedeli, kira konusu ve kira konusu olan eşyanın kira bedeli karşılığında kullanımının devredileceği üzerinde anlaşmaya varmalarını ifade etmektedir. Tarafların kira sözleşmesini sözlü olarak, yazılı olarak ya da noter onaylı olarak yapması, kira sözleşmesinin geçerliliği üzerinde bir etki yaratmamaktadır. Her halükarda, kira konusu varlığın hukuka ve genel ahlaka aykırı olmadığı sürece, kira sözleşmesinin unsurları üzerinde anlaşmaya varılmasıyla birlikte sözleşme kurulmuş olmaktadır.

İlgili Makale: Kiracı Nasıl Çıkarılır?

Kira Kontratı Olmayan Kiracının Hakları

Türk Borçlar Kanunu’nun 299. maddesinde tanımlanmış olan Kira Sözleşmesinin kurulması için tarafların birbirine uygun irade beyanlarının yeterli olduğunun, kira sözleşmesinin geçerliliği için herhangi bir şekil şartına ( yazılı olması, sözlü olması, noter onaylı olması ve benzeri ) gerek olmadığının belirtildiği üzere; kira sözleşmesinin kontrat üzerinde yazılı olarak yapılması zorunlu değildir. Kira sözleşmesinin adil yazılı veya noter tasdikli olarak yapılması ispat kolaylığı açısından önemlidir.

 Kontratsız yapılan kira sözleşmesi kurulmuş ve geçerli bir sözleşme olarak ayakta durduğundan, kira sözleşmesinin tarafı olan kiracı, Türk Borçlar Kanunu’nun kira sözleşmelerine özgü hükümlerinin kendisine tanıdığı tüm haklardan yararlanabilmektedir. Kiraya veren, ortada geçerli ve kurulmuş bir kira sözleşmesi olduğundan dolayı, kiracıyı hukuka aykırı olarak tahliye edemez, kiracıyı hukukun kendisine sağladığı haklarını kullanmaktan alıkoyamaz.

Bununla birlikte kiracı da, kira sözleşmesinde kararlaştırılan hükümlere uygun hareket etmeli, ilgili kiralananı kurallara uygun kullanmalı, komşularına karşı sorumluluklarını yerine getirmelidir.

Kiracı, kurulmuş ve geçerli bir kira sözleşmesinin varlığı halinde, kiralayanın kontrat olmadığını öne sürerek yaptığı tüm hukuksuzlukları dava ederek hakkını arayabilmektedir. Belirtmek gerekir ki, kira sözleşmesinin adı yazılı, kontratlı ya da noter tasdikli olarak yapılması ispat kolaylığı sağladığından böyle süreçlerde önem arz eder.