Yürütmenin Durdurulması

İdari işlemler, özel hukuk alanında yer alan işlemlere göre bazı farklı özellikler arz etmektedir.  Bu nedenle idari işlemlere ilişkin davaların görüşüldüğü idari yargıda da kendine has müesseseler yer alır. Yürütmenin Durdurulması konusu da bu minvalde değerlendirilmelidir. Öyle ki idari işlemler kanunilik karinesinden yararlanmaktadır. Ancak yürütmenin durdurulması kararı ile bu kanunilik karinesine geçici olarak müdahale edilmektedir. Yürütme durdurma kararları idari işlemlerin iptali anlamına gelmez. Bu durumda itiraza ilişkin dava esastan görülmeye devam etmektedir. Yalnızca işlemin yargılama süresince uygulaması durdurulmaktadır. Özellikle idari işlemlerde bir tarafın kamu gücünü elinde bulundurması zaman zaman eşitsizliklere neden olabilmektedir. İşte böylesi zamanlarda yürütme durdurma kararları ilgili güç eşitsizliğinin önüne geçilmesi açısından önemlidir.

İlginizi çekebilir: TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

Yürütmenin Durdurulması Şartları

Yürütmeyi durdurma hakkında ilgili hükümler Anayasa ve İdari Yargılama Usulü Kanunu’ nda yer almaktadır. Anayasa’ nın 125. maddesi ve İYUK 27. maddesinin ikinci bendinde açıklama yapılmıştır. Söz konusu maddelere göre idari işlemlere ilişkin Yürütmenin Durdurulması kararı verilebilmesi için iki şartın bir arada yer alması gerekmektedir. İlgili şartlar ise şöyledir.

• Davaya konu olacak işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekmektedir.
• İlgili idari işlemin uygulanmasıyla telafisi güç ya da imkansız zararlar doğması ihtimali kuvvetli olmalıdır.

Yürütme durdurma kararları bu önemli iki koşulun bir arada bulunduğu tespit edilmesi halinde verilebilecektir. Bahsedilen şartlardan herhangi birinin mevcudiyeti öngörülmezse durdurma kararı verilmeyecektir. Durdurma kararının uygulanabilmesi için kararın ilgili idareye tebliği aranır. Tebliğ sonrasında otuz gün içinde yargı kararları uygulanmalıdır.

Yürütmenin Durdurulması Talebi

Yargıya taşınan uyuşmazlıkların çözümünde öncelikle usule bakılmaktadır. Usul anlamında yapılacak hatalar ve eksiklikler davanın çoğu zaman başlamadan sona ermesine neden olabilmektedir. Bu nedenle Yürütmenin Durdurulması talebi öncesinde harç yatırılması hususu gözden kaçırılmamalıdır.  Söz konusu davalarda idarenin savunmasına ilişkin süreler kısaltılabilmektedir. Üstelik yürütme durdurma talepli davalarda tebliğlerin memur eli ile yapılması konusunda karar alınabilmektedir. Yürütme durdurma kararları teminat karşılığında verilmektedir. Fakat durumun özelliklerine ve gereklerine göre teminat aranmadığı hallerde olabilmektedir. Davanın tarafları arasında teminata ilişkin anlaşmazlık çıkması durumunda, bu uyuşmazlık da mahkemece çözümlenmektedir. Öte yandan idareden ve adli yardımlardan faydalanan kişilerden teminat alınmayacağı belirtilmektedir. Yürütmeyi durdurma istemleri için verilen kararlara, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde itiraz edilebilmektedir. İlgili itiraz hakkı bir kereye mahsus olmak üzere verilmektedir. İtiraz sonrası alınacak kararlar kesin kararlardır.

Yürütmenin Durdurulması Ne Demek ?

İdari yargıda görülmekte olan davalarda çoğu zaman Yürütmenin Durdurulması talepleri görülmektedir. Yürütme durdurma kararları daha önce açıkladığımız üzere uygulanmakla etkisi tükenecek işlemlerde büyük önem taşımaktadır. Aksi durumda işlemin uygulanması ile etkisi giderilemeyecek bir işlemde bu karar hemen verilmeyebilmektedir. Özellikle kamu görevlileri adına verilen atama, nakil gibi kararlarda etkisi tükenmeyecek bir işlem bulunmaktadır. Bu nedenle böylesi davalarda savunma alınmadan yürütme durdurma kararı verilmemektedir. Yürütmenin durdurulmasına ilişkin davalarda dosyalar öncelikle incelenmekte ve karar bağlanmaktadır. İlgili kararlar ise on beş gün içerisinde yazılarak imzalanır.

Yürütmenin Durdurulması Nedir ?

İdari yargıda iptal davasına konu olan idari bir işlem hakkında yürütmenin durdurulması talep edilebileceğini belirtmiştik. Yürütmenin Durdurulması hukuka aykırılık iddiasında bulunulmasıyla davaya konu edilen işlemin geçici olarak durdurulmasını ifade eder. Kanunlarımıza göre idari bir işlem hukuka uygunluk karinesinden istifade etmektedir. İdare tarafından yapılan işlemler ya da alınan kararlar yetkili mahkemelerce iptal edilmediği sürece hukuka uygun olduğu kabulüyle uygulanmaya devam olunur. Bu nedenle hukuka aykırılık yargı organlarınca tespit edilirse idarenin işlemleri iptal edilebilmektedir. Ancak iptal durumunda ilgili işlemin geçmişe dönük etkilerinin kaldırılması mümkün olmayabilir. Bu sebeple idari işlemlerin iptal istemlerinde yürütmenin durdurulması kararı alınması önemli bir konudur.