Davacının dava etme hakkına sahip olduğu gibi davalının da kendini savunma hakkı en doğal haklardan biridir. Savunma Hakkı kişilere kanunlar önünde tanınan haklardan biridir ve herkes kanunlar önünde eşit haklara sahiptir. Kişiye bir suç isnat edildiğinde kişinin suçu ispat edilene kadar kanunlar önünde suçsuz kabul edilmektedir. Kişi suç ile itham edildiğinde kendini savunma hakkına sahiptir. Kişinin kendini savunması çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilecek bir durumdur.
Savunma hakkı; avukat yardımı alma, yargı organları önünde savunma yapma, susma, tercüman yardımı alma, delil toplanmasını talep etme, kanun yoluna müracaat etme gibi haklardan söz edildiğinde geçerli olmaktadır. Ceza muhakemesi hukukunun temel amacı bir suç işlendiğinde maddi gerçeğe ulaşılabilmeyi temin etmektir. Bunun yanı sıra suç işlenmesinin önüne geçmek, toplumsal nizamın devamlılığını sağlamak ve hukuk devletini güvence altına almak da ceza muhakemeleri kanununun amaçları arasındadır. Maddi gerçekten kasıt gerçek suçluyu ortaya çıkarmaktır ve kanunlar önünde suç isnat edilen kişiye tanınan savunma hakkı ile gerçek suçlunun ortaya çıkarılması mümkün olmaktadır.
Savunma Hakkının Kısıtlanması
Savunma hakkı şüpheli ya da sanığa tanınan en temel haklardan biridir. Bazı durumlarda susmak da bir savunma şekli olarak değerlendirildiğinden savunma kapsamında yer alan eylemlerden biri de susmak olur. Savunma Hakkı sanığa tanınmış bir haktır. Avukat tarafından sanığın haklarının savunulması sanığa tanınan hakların bir diğeridir ve bu durum sanık iradesine bırakılmıştır. Suç işlediği iddia edilen kişi kanunlar önünde bu suçu işlemediğine dair savunma gerçekleştirebilir ya da kendisine tayin edilmek istenen cezadan daha az bir ceza hak ettiğini iddia edebilir. Kişiye tanınan bu haklar savunma hakkı kapsamında değerlendirilir. Savunma hakkının kısıtlanmasında davalıya tanınan haklardan herhangi birini kullanamaması durumları neden olur.
Davalıya tanınan haklar arasında yer alan bazı haklar; savunmada hazır bulunma, tercümandan yaralanma, kanun yoluna başvurma, lehine olabilecek delillerin toplanmasını talep etme, makul sürede yargılanma, avukat talep etme, susma, soru sorma hakkıdır. Bu haklardan herhangi birinin kısıtlanması durumunda hukuki açıdan suç işlenmiş sayılır. Kişi hak ve özgürlüklerinin güvencesi olan kanunların ihlal edilmesi suç olarak kabul edileceğinden kişilerin kendilerini savunma hakları engellenemez. Adil yargılanmanın en temel özelliği savunma hakkının usulüne uygun olarak kullanılmasıdır.
Adil hukuk devleti ilkelerine uygun olarak yapılan yargılamalarda Savunma Hakkı kişiye tanınan bir haktır. Anayasal nitelikte olan adil hukuk devletinde kişi savunma hakkından mahrum bırakılamaz. Bundan dolayı da savunma hakkından mahrum bırakılan bir kişinin bir hukuk devletinde yaşadığından söz etmek mümkün olmaz. Kişiye tanınan savunma hakkı aynı zamanda adil yargılanma ve hüküm verilme süreçlerinin de en temel unsurlarından biridir. Bundan dolayı da uygulanması zorunlu olan bir haktır. Bir şüphenin ortadan kaldırılabilmesi için iddiaya istinaden bir karşı tez oluşturulması gerekir ki bu durumu tesisi eden savunma hakkıdır.
İlginizi çekebilir: Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Örneği
Küçükokka Hukuk Bürosu kurulduğu andan bu yana Ceza Hukuku, Aile Hukuku, Uluslararası Hukuk, Tazminat Hukuku, İş Hukuku, İcra İflas Hukuku, Gayrimenkul Hukuku ve Tüketici Hukuku başta olmak üzere hukukun her alanında hizmet vermekte olup, seçkin şahıs ve şirketleri temsil etmektedir.