Devlet memurluğu ya da memurluk hakkında kavram olarak farklı açıklamalar yapılabilir. Ancak Memur Disiplin Soruşturması Aşamaları hakkında yapılacak anlatımın devlet memurunu kapsadığı açıkça anlaşılacaktır. Buradaki devlet memuru kavramı 657 sayılı Kanun kapsamında ve bu kapsama tabi personelden oluşacaktır. Bu nedenle ilgili personelin soruşturulması da farklı usul ve esaslara tabi olacaktır. Söz konusu Kanun kapsamında disiplin cezası verilebilmesi için çalışan hakkında usulünce bir soruşturma yürütülmesi gerekir. Disiplin soruşturması tamamlanmadan memura ceza verilemeyecektir. Benzer şekilde memurlara verilecek cezalar da kanunda belirtilmiş bulunanların dışına çıkamayacaktır. Bu yüzden öncelikle kanunda yer alan cezaların neler olduğuna bakmakta fayda vardır.
İlginizi çekebilir: TCK 157
Devlet Memurları Kanununa Göre Disiplin Cezaları Nelerdir ?
Memurlar hakkında işleme koyulabilecek disiplin cezaları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK)’nun 125. maddesinde belirtilmiştir. İlgili maddede beş adet disiplin cezası sayılmıştır. Bu cezalar; kınama, uyarma, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve memurluktan çıkarma şeklindedir. Memur hakkında yürütülen soruşturma sonucunda bu cezalardan uygun olanı verilebilir. Hemen belirtmek gerekir ki soruşturma sonunda ceza verilmesi zorunlu değildir. Diğer bir ifadeyle soruşturma sonunda memura ceza verilmeyebilecektir.
Memur Disiplin Soruşturması Aşamaları sonrasında verilmesi öngörülen cezalar bazı amaçlar ile getirilmiştir. Amme hizmetlerinin gerektiği gibi yürümesini sağlamak bunlardan ilkidir. Diğer taraftan memurların kasıt, kusur ya da ihmal ile yaptıkları hareketleri de cezalandırmayı amaçlar. Çünkü kurumların çalışma düzenlerinin korunması gerekmektedir. Benzer şekilde bu cezalarla memurların memurluk ile bağdaşmayan halleri engellenmek istenmektedir.
Soruşturmanı Öğrenilmesi ve Başlaması
Memur hakkında disiplin soruşturması başlatılabilmesi için öncelikle cezayı gerektiren hallerin öğrenilmiş olması gerekir. Disiplin amirleri ilgili durumu bizzat öğrenebileceği gibi şikayet veya ihbar üzerine öğrenebilecektir. Aynı zamanda denetim ve teftiş esnasında da bu fiiller öğrenilebilecektir. Bu tespit sonrası usulüne uygun olarak Memur Disiplin Soruşturması Aşamaları başlatılacaktır. Ancak soruşturmaya başlanmadan evvel kimin hakkında yapılması planlandığı net şekilde ortaya konulmalıdır. Suçun işlendiği tarihte memur olmakla birlikte herhangi bir sebeple suçun öğrenildiği tarihte memuriyetle ilişkisi kalmayan biri hakkında da soruşturma yürütülebilecektir. Hemen belirtmek gerekir ki aynı fiilden ikinci kez soruşturma yapılamayacaktır.
Disiplin soruşturması yapma ve karar verme yetkisi memurun fiilinin gerçekleştiği anda görevli bulunduğu yerin disiplin amirindedir. Soruşturma açılabilmesi için kanunda bazı zamanaşımı süreleri öngörülmüştür. DMK’ nın 127. maddesinde bu husus belirtilmiştir. İlgili sürerler cezayı gerektiren fiil veya halin öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında bir ay içerisinde soruşturma başlamalıdır. Memurluktan çıkarma cezasında ise altı ay içerisinde soruşturma başlamalıdır. Belirtilen sürelerde disiplin soruşturması başlamaz ise ceza verme yetkisi zaman aşımına uğrayacaktır. Ancak cezayı gerektiren halin oluştuğu tarihten itibaren her halde iki yıl geçmiş olursa ceza verilemez.
Soruşturmacı Atanması ve Memurun Savunma Hakkı
Bir fiil veya hal öğrenildikten sonra ceza verilebilmesi disiplin soruşturmasının yapılmış olması şartına bağlıdır. Amir doğrudan suçun karşılığı cezayı veremeyecektir. Bu nedenle Memur Disiplin Soruşturması Aşamaları soruşturmacı atanması ile devam eder. Soruşturmacı disiplin amiri tarafından görevlendirilecektir. Ancak dikkat edilmesi gereken husus soruşturmacının, soruşturması yapılana eşit veya daha üst görevde bulunması zorunluluğudur. Soruşturmacı disiplin amirinin ceza verme yetkisi dışında kalan tüm yetkilerine sahip olur. Hemen belirtmek gerekir ki soruşturmacı memurun aleyhinde veya lehinde tüm delilleri toplamalıdır. Disiplin soruşturmasını tamamlayan soruşturmacı, soruşturma raporu düzenleyecektir.
Rapor düzenlendikten sonra memurun savunması alınması gereklidir. Savunma alınmadan disiplin cezası verilemeyecektir. Bu hak memurların anayasal hakkıdır. Bu savunması için memura yedi günden az olmayacak şekilde bir süre verilecektir. Eğer memur bu sürede savunma yapmaz ise savunmasından vazgeçmiş sayılacaktır. İlgili husus memura yapılan bildirimde açıkça belirtilecektir. Cezaların verildiği tarihten itibaren altmış gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilecektir.
Küçükokka Hukuk Bürosu kurulduğu andan bu yana Ceza Hukuku, Aile Hukuku, Uluslararası Hukuk, Tazminat Hukuku, İş Hukuku, İcra İflas Hukuku, Gayrimenkul Hukuku ve Tüketici Hukuku başta olmak üzere hukukun her alanında hizmet vermekte olup, seçkin şahıs ve şirketleri temsil etmektedir.