İşçilik Alacakları

İşçi ya da İşçilik Alacakları olarak isimlendirilen alacaklar işçinin kazandığı hak ve alacaklardan oluşmaktadır. İş sözleşmesinin sona erdirilmesinden sonra ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda işçinin öncelikle iş güvenliği hükümleri kapsamına giriyor olması önemlidir. Eğer bu kapsamda yer alan bir işçi ise öncelikle işe iade davası açabilecektir. İşe iade davası işten çıkarıldıktan itibaren otuz gün içerisinde açılabilecektir. Bir işçinin iş güvenliği hükümleri kapsamında yer alıp almadığı ise bazı şartların sağlamasına göre belirlenmektedir. Çalışılan iş yerinde otuz veya daha fazla işçi bulunması ilk şarttır. Daha sonra işçi özelinde o iş yerinde en az altı aydır çalışılıyor olması aranmaktadır. Bu şartlar sağlandığı taktirde iş güvenliği hükümleri kapsamında değerlendirilebilecektir.

İlginizi çekebilir: Miras Payının Devri

İşçi Alacakları

4857 sayılı Kanun ile işçilere ait işçilik hakları korunmaktadır. İşçi olarak değerlendirilmekte olan kişilerin, işverenle gerçekleştirdiği sözleşmeye bağlı alacakları söz konusu olabilmektedir. İşçilik Alacakları olarak da ifade edilen alacaklar birden fazla unsurun bir araya gelmesi ile oluşabilmektedir. Birazdan daha detaylı olarak değineceğimiz kıdem tazminatı, fazla çalışma alacağı gibi birçok kalem işçi alacakları kapsamında değerlendirilebilmektedir. Bu alacaklar İş Kanunu çerçevesinde korunan haklardır. İşçinin hak kazanacağı bu alacaklardan bazıları sözleşme feshi ile doğabilmektedir. Diğer yandan bazı alacaklar ise fesih söz konusu olmadığı halde işverenden istenebilmektedir.

Söz konusu alacak kalemleri arasında en sık karşılaşılan ve uyuşmazlık yalanılan unsur kıdem tazminatıdır. Kıdem tazminatına ilişkin alacak bazı şartların varlığı halinde söz konusu olabilecektir. Öncelikle iş sözleşmesinin sona ermesi gerekmektedir. Şartların varlığı halinde işçinin kazanabileceği alacak her bir yıllık çalışma süresi için bir aylık ücret olarak hesaplanmaktadır. Bu tazminata hak kazanabilmek için İş Kanunu’ na tabi olunmalıdır. Daha sonra işçinin en az bir yıllık kıdemi bulunmalıdır. Son olarak ise iş sözleşmesinin haklı fesih sebeplerinden birisi ile sona ermiş olması gerekmektedir.Bu noktada sözleşmenin işveren ya da işçi tarafından sonlandırılmış olması hususu ayırıcı bir özelik taşımaktadır.

İşçilik Alacakları Nelerdir ?

İş Kanunu kapsamında yer alan ve işçinin sahip olduğu hakların korunmasından kaynaklanan birden fazla alacak türü bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri kıdem tazminatı ile ihbar tazminatıdır. Kıdem tazminatı konusunda kısaca yer vermiştik. Şimdi ihbar tazminatı konusuna değineceğiz. İhbar tazminatı, 4857 sayılı Kanun’ un 17. maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.  İşçilik Alacakları arasında yer alan ihbar tazminatı, işçi tarafından da ödenebilmektedir. Bu tazminat kanunda yer alan bildirim sürelerine uyulmaması sonucunda hesaplanmaktadır. İş akdinin feshi sonrasında yapılacak bildirim üzerinden belli sürelerin geçmiş olması halinde feshi hükümleri geçerli olmaktadır. Bu süreler tamamlanmadan işten çıkarma ya da işten ayrılma gerçekleştirilemez. İhbar tazminatı yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshi halinde söz konusu olabilmektedir. Kanunda yer alan süreler taraflarca yapılacak sözleşme kapsamında uzatılabilecektir. Ancak kanuni sürelerin sözleşme ile kısaltılması mümkün değildir.

İşçi Alacakları Nelerdir ?

Kıdem ve ihbar tazminatı sonrasında sayabileceğimiz diğer bazı işçi alacaklarına da kısaca değinmekte fayda bulunmaktadır.  İş kazası ya da meslek hastalığı tazminatı işçinin talep edebileceği alacaklardan bazılardır. İşçi iş kazası sonrasında maddi ve manevi uğradığı zararların tazminini talep edebilmektedir. Diğer bir alacak türü fazla mesai ücreti olarak karşımıza çıkmaktadır. İş Kanunu kapsamında işçi haftalık kırk beş (45) saatten fala çalıştırılamaz. Bu süreyi aşan miktar fazla çalışma kapsamında değerlendirilmelidir. Bahsi geçen bu çalışma için de ayrıca işçinin onayı gerekmektedir. Yine Kanun’ un 41. Maddesi kapsamında hafta tatili ücreti talep edilebilecek İşçilik Alacakları kapsamında yer almaktadır.Ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti, asgari geçim indirimi ve kötü niyet tazminatı da Kanun’ da yer alan ve korunan işçi alacakları arasında gösterilmektedir.