İhtiyari Arabuluculuk

Öncelikle arabuluculuk kavramını açıklamak doğru olacaktır. Arabuluculuk, bir hukuk anlaşmazlığının tarafı olan kişilerin, özgür iradeleri ile seçtikleri uzman ve tarafsız olan bir üçüncü kişinin hakemliğinde, dava açılmadan önce ya da sonra başvurdukları bir anlaşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk ile mahkeme dışında anlaşmazlığın kesin ve hızlı bir biçimde çözülmesi amaçlanmaktadır. İki çeşidi bulunan arabuluculuğun bu türlerini incelemek doğru olacaktır. İhtiyari arabuluculuk , bir uyuşmazlık içinde olan tarafların bir arabuluculuk yöntemine gitme zorunluluğu olmamasına karşın, dava açmadan önce anlaşmazlığın çözümü için arabuluculuk kurumuna başvurmayı tercih etmesidir. Taraflar, üzerinde tasarruf edebilecekleri her çeşit özel hukuk anlaşmazlığı ile ilgili ihtiyari arabuluculuk yöntemine başvurabilmektedirler.

Zorunlu Arabuluculuk Kanunu

İhtiyari arabuluculuk kurumunun aksine, hukuki uygulamalarda bazı uyuşmazlıkların çözümü için mahkemeye dava açılmadan önce arabulucuya gitme zorunluluğu mevcuttur. Zorunlu arabuluculuk, bu durumdaki uyuşmazlıklar bakımından dava şartını oluşturmaktadır. Özetle, tarafların uyuşmazlıklarının çözümü için açacakları bazı davalarda başvurmaları zorunlu olan bir usul hukuku kurumudur. Bu davaların arabulucuya gitmeden açılması, dava şartı olmaması sebebiyle reddedilir. Zorunlu arabuluculuk kapsamına alınan davalar ticari davalar ve iş davalarına konu olan kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, maaşlar ve fazla mesai ücreti vb. bazı taleplerdir.

İşçi Alacaklarında Arabuluculuk

Hukuki uygulamada, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan, konusunu işçi ya da işveren alacağı, tazminatı ve işe iade talebi oluşturan davalarda, dava açmadan önce arabulucuya başvurma şartı bulunmaktadır. Bu durum arabuluculuğun ihtiyari arabuluculuk değil, zorunlu arabuluculuk çeşidini oluşturmaktadır.

Dava Şartı Arabuluculuk

Bir konuda dava açmak isteyen taraf 01.01.2008 tarihinden itibaren mevzuatta getirilmiş olan düzenlemeler kapsamında bazı davaları açmadan önce arabuluculuk kurumuna başvurmaları gerekmektedir. Bu karara göre, davadan önce tarafların aralarındaki uyuşmazlık hususlarını çözüm için son bir kez daha konuşmak zorundadır. Bu görüşme sonucunda tutulacak olan son tutanak ile süreç olumsuz sonuçlanırsa ilgili taraf dava açabilmektedir. Başvurulan bu arabuluculuk kurumu ihtiyari arabuluculuk değil, bir davanın şartı olduğundan zorunlu arabuluculuk kavramını karşılamaktadır. İşçi alacakları ile işe iade davalarında ve ticari konularda konusu bir miktar paranın ödenmesini gerektiren ilgili davalarda arabulucuya başvurulması gerekmektedir.

Arabuluculukta Yetki

Arabuluculuğun temel özellikleri, hukuk fakültesi mezunu, mesleğinde en az beş yıl deneyim sahibi, iletişim ve iletişim teknikleri konularında uzmanlık eğitimleri almış olmalarıdır. Avukatlar da arabulucu olabilmektedir. Arabuluculuk yetkisi için, hukuk fakültesinden mezun olunduktan sonra arabuluculuk hizmeti ile ilgili temel bilgiler, müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri, iletişim teknikleri ve davranış psikolojisi vb. pratik ve teorik bilgi içeren bir mesleki eğitim alınmaktadır. Bu mesleki eğitimden sonra, gerçekleştirilen arabuluculuk sınavı ile mesleki yeterlilik ölçümü yapılmaktadır. Bu sınavı başarı ile geçen arabulucular, Adalet Bakanlığı tarafından tutulan arabuluculuk listesine kayıt yaptırırlar ve yetkili olmaya başlarlar. Yalnızca bu listeye kayıtlı kişiler zorunlu arabuluculuk ya da ihtiyari arabuluculuk görevlerinde yetkili olabilmektedir.

İlginizi çekebilir: Resmi Belgede Sahtecilik