Hukuk Muhakemesi Kanunu’nun 353. Maddesi duruşma yapılmadan verilecek kararları açıklamaktadır. HMK 353 maddesinin birinci fıkrasının a bendinde bazı önemli ve usul eksikliklerinin olması durumunda bölge adliye mahkemesinin dosyayı duruşma gerçekleştirmeden tekrar görülmesi üzere birinci derece mahkemesine gönderme kararı verilebilecek durumlar belirlenmiştir. Duruşma yapılmadan karar verilmesi uygulamalarda kanuna dayalı olarak duruşmanın seyri ve anlaşmazlığın çözümü bakımından çok önemlidir. Bilinmesi gereken belli başlı esaslar mevcuttur.
Söz konusu a bendinin dört numaralı alt bendinde dava koşullarının genel anlamda eksik bırakılması durumu da birinci derece mahkemesinin hükmünün, esası tatbikinden geri çevrilmesi için yeterli görülmüştür. Birinci fıkranın b bendinde ise yargılamanın hızlandırılması düşüncesi ile birinci derece mahkemesi kararının usul ve esas açısından uygun olması ya da kanuna aykırı olan hususun duruşma yapılmadan giderilmesine olanak bulunması veya karar esas bakımından doğru olmakla, gerekçesinde hata olmuş olması, yargılamadaki eksikliğin duruşma yapılmadan da tamamlanacak nitelikte olması halinde, bölge adliye mahkemesinin duruşma yapmadan gereken kararı vermesi imkânı sağlanmaktadır. Söz konusu bu haller şekli sebeplerdir. Tereddüt halinde adil yargılanma hakkı ihlalinin doğmaması nedeniyle duruşma yapılması tercih edilmelidir. Kanunda davalara ilişkin esas ve usullerini uygulama üzerinde görebilmek için HMK 353 kanun maddesinin Yargıtay emsal kararlarını incelemek doğru olacaktır. Yargılamada mahkemelerin Yargıtay kararlarını dikkate aldıklarından bu konuda bilgili olunması son derece önemlidir.
Hmk 353/1-b
HMK 353 maddesinin birinci fıkrasının b bendinde bazı durumlarda davanın esası ile ilgili olarak duruşma yapılmadan karar verilmesinin unsurları açıklanmıştır. Buna göre be bendinin birinci alt bendinde incelenen bir mahkeme kararının esas ve usul yönünden hukuka uygun bir şekilde olduğu anlaşıldığı halde, başvurunun esastan reddine karar verileceği belirtilmiştir. İkinci alt bendinde yargılamada bir eksiklik bulunmamasıyla birlikte, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığında ya da kararın gerekçesinde hata yapıldıysa düzeltilerek yeniden esası hakkında olduğu belirtilmiştir. Son olarak üçüncü alt bendinde de yargılamada bulunulan eksiklikler duruşma yapılmadan tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasıyla başvurunun esastan reddine ya da yeniden esas hakkında, duruşma yapılmadan karar verileceği belirtilmiştir.
Hmk 353/1-b-2
Hukuk Muhakemesi Kanunu’nun 353. Maddesinin birinci fıkrasının b bendinin ikinci alt bendinde kanun maddesine ilişkin esas belirtilmiştir. HMK 353 maddesi birinci fıkrasına göre maddenin gerçekleşme şartı için ön inceleme sonunda dava dosyasında eksiklik bulunmadığının anlaşılması gerekmektedir. Bu fıkranın b bendinin ikinci alt bendi maddeye konu olan esası belirtmektedir. Bu bende göre yargılamada bir eksiklik bulunmamasıyla birlikte ilgili kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmaması halinde ya da kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzeltilerek yeniden esası hakkında duruşma yapılmadan karar verileceği anlaşılmaktadır.
İlginizi çekebilir: Müşteki
Küçükokka Hukuk Bürosu kurulduğu andan bu yana Ceza Hukuku, Aile Hukuku, Uluslararası Hukuk, Tazminat Hukuku, İş Hukuku, İcra İflas Hukuku, Gayrimenkul Hukuku ve Tüketici Hukuku başta olmak üzere hukukun her alanında hizmet vermekte olup, seçkin şahıs ve şirketleri temsil etmektedir.