HMK 209

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 209. Maddesinde yazı veya imza inkârının sonucu gerekçesi ile birlikte hukuki uygulama kapsamında incelenmiştir. HMK 209 kanun düzenlemesi üç fıkradan oluşmaktadır. Birinci fıkraya göre, adi bir senetteki yazı ya da imza inkâr edilirse, bu hususta karar verilinceye dek, ilgili senet herhangi bir işleme esas alınamaz kararı mevcuttur. İkinci fıkraya göre, herhangi bir resmi senetteki imza ya da yazı inkâr edildiği takdirde, o senetteki yazı ya da imzanın sahteliği, yalnızca mahkeme kararı ile sabit olursa, bu senet herhangi bir işleme esas alınamamaktadır.  TCK 209 maddesinin üçüncü ve son fıkrasına göre de, bir senede dayanarak verilmiş olan ihtiyati tedbir, ilgili senet hakkındaki sahtelik iddiasından etkilenmez ve gerektiğinde senet haklarını korumak amacıyla yeni tedbirler talep edilebildiği açıklanmaktadır.

İlginizi çekebilir: TCK 116

HMK 209 Yargıtay Kararı

Yargıtay’ın 12. Dairesi 2014/9285 esas ve 2014/11622 karar numaralı kararında, HMK 209 maddesindeki sahtecilik iddiasıyla icra takibinin duracağı kararında değişiklik yapılmıştır. Bu karara göre, icra takibinin öncesi ya da sonrasında takibe konu olan senedin sahteliği iddiasına karşılık HMK 209 maddesi uyarınca takibin durdurulması sonucunu doğurmamaktadır.

İcra Takibinin Geçici Olarak Durdurulması

Kanun, kişiye ödeme emri bildirildikten sonra icra takibinin durdurulması için süre vermiştir. İlamsız olan icra takiplerinde 7 gün, kambiyo yoluna mahsus icra takipleri için 5 gün ve ilamlı icra takipleri için 7 gün itiraz süresi mevcuttur. Bu süreler zarfında itiraz edilmeme durumunda, icra takibi kesinleşmiş olur.  İcra takibinin kesinleşmesinden sonra durdurulabilmesi için bazı yollar mevcuttur. Kambiyo senetlerine yönelik haciz yolu ile yapılan takipte, takibe konu olan kambiyo senedi altındaki bir imzaya itiraz, kanunda özel olarak düzenlendiği için, imza inkarı sebebine dayalı sahtelik iddiası üzerine, HMK 209 maddesi uygulanamaz. İmza itirazı, İİK 170/1 maddesi kapsamında satıştan başka icra takip işlemlerini durduramaz. Yalnızca, icra mahkemesi itiraz ile ilgili kararına kadar takibin geçici şekilde durdurulmasına karar verebilmektedir.

Sahte Senet İcra Takibi

Yürütülmekte olan bir davanın ya da icra takibinin konusunu oluşturan senet hakkında sahtelik iddiasında bulunulabilmektedir. Sahte senetlerde sahtelik iddiası icra takibine itiraz olarak ya da davada bir savunma nedeni olarak sunulabilmektedir. Bu sahtelik iddiasının somutlaştırılması gerekmektedir. Sahtelik iddiasının sebep olduğu sonuçlar HMK 209 maddesinde düzenlenmiştir. Bu kanuna göre, sahte olduğu iddia edilen senetler hem icra takibinde hem de davada hiçbir işleme esas alınmamaktadır. HMK 209 maddesi uyarınca hukuk mahkemesinde açılacak bir sahtelik davası, icra takibini durduracaktır. Fakat Yargıtay kararlarında farklı görüşler de mevcuttur.

İcra Takibinin Tedbiren Durdurulması

İcra ve İflas Kanunu’nun belirtili hal veya durumlarda, icra takiplerinin durdurulabileceği ifadesini içermektedir. Bu durumda, fevkalade haller icra takibi durdurulabilecek ve Cumhurbaşkanı Kararı çerçevesindeki belirtilmiş gün sona erdikten sonra icra takibinin kaldığı erden devam etmektedir. Ülkemizde ve tüm dünyada yaşanılan Covid-19 salgını nedeniyle, olağanüstü pandemi hallerine dayanılarak ve salgının yayılımını önlemek amacıyla 22.03.2020 tarihinde Cumhurbaşkanı kararı ile icra takibi tedbiren ve geçici olarak durdurulmuştur.