HAPİS CEZASININ ERTELENMESİ

Bir suç karşısında mahkeme tarafından mahkûmiyet kararı ile belirlenen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesi durumunda şartlı olarak vazgeçilmesine hapis cezasının ertelenmesi denilmektedir. Yazımızda cezanın ertelenmesinin kanun hükümleri, şartları ve hukuki nitelikleri ayrıntılarıyla anlatılmaktadır.

TCK 51

Türk Ceza Kanunu’nun 51. Maddesinde düzenlenmiş olan hapis cezasını erteleme durumu bazı şartların bir araya getirilmesi halinde oluşabilmektedir. Yasa gereği işlediği bir suç fiilinden dolayı hapis cezası ile cezalandırılan hükümlünün cezası cezaevinde infaz edilmektedir. Söz konusu şartlar oluşur ise, hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesi yerine, failin denetim altında izlenmesi koşulu ile cezaevi dışında cezasını infaz etme imkânı verilmektedir. TCK 51 maddesi bu imkânı sağlayan bir bireyselleştirme kurumudur. Bu şartlarda hapis cezasını ertelenme kurumu söz konusudur.

Hapis cezasının ertelenebilmesi için şartları, TCK 51 maddesinde ayrıntısıyla belirtilmektedir. Bir hükümlüye hükmedilen ceza miktarının erteleme kurumu için uygun olması durumunda, hükümlünün daha önceden kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmaması durumunda, failin tekrar suç işlemeyeceği yönünde mahkemeye bir kanaat vermiş olması durumunda hükümlü için hapis cezasının ertelenmesi gerçekleşebilmektedir.

Hapis cezası ertelenene bir hükümlü uymakla yükümlü olduğu birçok sorumluluk almaktadır. Mahkeme hapis cezasının ertelenmesi kararını verdikten sonra bir denetim süresi belirlemektedir. İki tür olan bu denetim süresinde ya mahkeme sanık için hiçbir yükümlülük belirlemeden yalnızca belirlenen sürenin iyi halli bir şekilde geçmesini yeterli görür ya da belirlenmiş denetim süresi içinde sanığın bir takım yükümlülükleri de yerine getirmesini bekler. Bu denetim süresi bir yıldan az ve üç yıldan fazla olamamak koşulu ile verilmektedir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunmuş ve cezanın erteleme kararına konu olan ceza süresinden az olmamalıdır.

Ceza Erteleme Sonrası Tekrar Suç İşleme

Bir hükümlünün denetim süresi içinde kasıt bir suç işlemesi ya da yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda infaz hâkimi tarafından uyarılmasına rağmen bu uyarıya uymaz ise ertelenen cezanın kısmen ya da tamamen infaz kurumunda çekmesine infaz hâkimliği tarafından karar verilecektir. Böyle bir durumda ayrıca, işlenen ikinci suç için de hapis cezasının ertelenmesi mümkün olmayacaktır.

Kesinleşmiş Cezanın Ertelenmesi

Kesinleşmiş cezanın ertelenmesi durumu, hukuk sistemimizde hastalık, hamilelik ya da başka kişisel sebepler doğrultusunda talep bulunulan hükümlü hakkındaki kesinleşmiş hapis cezasının, cezaevinde infaz edilmesi yerine hapis cezasının ertelenmesi durumunu ifade etmektedir. Hapis cezasının ertelenmesi, bu cezanın ortadan kaldırılmasını, affını ya da cezaevi dışında başka şekilde infaz edilmesini sağlamamaktadır. Hükümlü olan kişinin hem özel, hem de sosyal, ekonomik hayatını tanzim edebilmesi için belirli bir süre kazanmasına imkân sağlayan infaz hukuku kurumuna göre sanık, infaz erteleme süresi geçtikten sonra verilen cezasını infaz etmek için cezaevine gönderilmektedir. Ceza erteleme durumuna yargılamayı yapan mahkeme karar vermektedir. Ceza infazının ertelenmesi durumuna ise, infaz savcılığı karar vermektedir.

İlginizi çekebilir: TCK 62