Bu uygulamada suçu işleyen kimsenin yakalanması ya da teslim olması ile süreç başlamakta ve yargılamanın yapılmasının ardından verilen hükmün infazına kadar geçen sürede uygulanan ceza adaleti kurumudur. Denetimli serbestliğin amacı suçlunun problemlerine çözüm üretmek amacıyla oluşturulmuş bir yöntemdir. Suçlunun sosyal çevresine uyumu açısından önemli bir çalışmadır. Bu süreçte suçlu olarak tanımlanan kişi rehberlik hizmetleri sağlanması yoluyla toplum dışına itilmeden ıslah edilmeye çalışılır. Bu süreçte sanığın özgürlüğünün de kısıtlanmamasına çalışılmaktadır. Bu ceza adalet yönetiminde mağdurların da durumu dikkate alınmakta ve onların sorunlarına çözüm üretilmeye çalışılmaktadır. Denetimli Serbestlik mağdurların sorunlarını görüp çözüm üretmeyi amaç edinir.
Denetimli Serbestlik Nedir ?
Denetimli serbestlikler şahıslara yönelik olarak sosyal yaşama uyum sağlamaları için uygulanan her tür hizmeti kapsamaktadır. Bu uygulamadaki amaç suçların önlenmesi, mağdurların zararının ortadan kaldırılması ve toplumun korunmaya alınmasıdır. Denetimli Serbestlik nedir? Dendiğinde suç işleyen kişinin topluma entegrasyonunu sağlayan bir ceza hukuku kurumundan söz edilmektedir. Bu uygulama ile suçlu olarak adlandırılan bireylerin toplum içinde bulunmasına ve cezasının bu ortamda infazına olanak tanınır. Cezasını çeken hükümlü koşullu olarak salıverilme süresi yaklaştığında tahliye olmakta ve topluma dahil olmasına imkân tanınmaktadır. Bu dahil olma süreci denetim altında gerçekleştirilmektedir.
Denetimli Serbestlik Yasası
Bu yasanın oluşturulma şekli 5275 sayılı Ceza İnfaz Kanunu’na ilave yapılması şeklinde sağlanmıştır. Ceza İnfaz Kanunu’nda 105/A maddesi ile düzenleme yapılmış ve bu yöntemle Denetimli Serbestlik yasası meydana gelmiştir. Bu yasa uyarınca adli para cezasına mahkûm olanlar bu cezayı ödemekle yükümlüdürler. Suç ikinci defa tekerrür etmişse bu durumda suçlu bu yasadan yararlanamamaktadır. Bu yasa uygulandığında bazı yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu yükümlülükler arasında imza atılması, elektronik kelepçe kullanımı gibi durumlar söz konusudur. Bu tarz yükümlülükler ihlal edildiğinde suçlu olarak tanımlanan kişi infaz indirim oranından yararlanabilmesine rağmen denetimli serbestliğin süresinden yararlanamamaktadır. Bu yasa uygulamaya koyulacağında kapsadığı alan ülke geneli olmaktadır. Yurtdışında yaşayanlara bu yasanın uygulanması söz konusu değildir.
Denetimli Serbestlik Hesaplama
Denetimli Serbestlik yasasından yaralanmak isteyen hükümlülerin taşıması gereken bazı özellikler olmalıdır. Bu yasa herkes için uygulanabilirliği olan bir yasa değildir. Kanunun uygulanmasına yönelik olarak suçun niteliği de önemli olacaktır. İşlenen suça uygun görülen ceza miktarı ve hükümlünün karakteri de bu yasanın uygulanması sırasında dikkate alınacak kriterler arasındadır. Hükümlü bu yasadan yaralanabilmek için öncelikle açık ceza evine geçiş hakkını elde etmiş olmalıdır. Hükümlü iyi halli olduğuna dair bir rapora sahip olmalıdır. Bu raporları cezaevi idaresi hazırlamaktadır. Denetimli serbestliğin talebi hükümlü tarafından istenmesi halinde uygulanabilmektedir. Hükümlü denetimli serbestlik yasasına istinaden İnfaz Hakimliği’ne bir dilekçe ile başvurmalı ve bu haktan yararlanmak istediğini beyan etmelidir. Denetimli Serbestlik hesaplanırken verilen cezanın yarısı düşülmektedir. Bu tür hesaplama işlemlerinde suça verilen cezanın miktarı ve failin sahip olduğu koşullar dikkate alınmaktadır.
Denetimli Serbestlik Dosya Kapanması
Hükümlü denetimli serbestliğin şartlarına uymakla yükümlü tutulmuştur. Bu kuralları ihlal etmesi ya da uymaması durumlarında infaz hakimliği tarafından verilecek bir kararla koşullu salıverilme süresine kadar olan cezasını infaz etmek üzere tekrar kapalı ceza infaz kurumuna gönderilmesine hükmolunacaktır. Bu kararların alınmasında hükümlünün belirlenen şartları yerine getirmemesi, kurallara uymaması gibi sebepler etkili olabileceği gibi tekrar suç işlemesi gibi nedenler de buna dahil olacaktır. İnfaz hakimliği Denetimli Serbestlik kararını verebildiği gibi bu kararı sona erdirme yetkisine de sahip olan mercidir. Bu kararı alırken infaz hakimliğinin yararlanacağı kanun maddesi ise İnfaz Kanunu 105/A’nın 6.fıkrası olacaktır.