CMK 100

CMK 100 Maddesinde tutuklama nedenleri, tutuklamaya itiraz konuları tanımlanmıştır. Tutukluluk, ceza soruşturması devam ederken sanığın belirli nedenlerden dolayı cezaevinde tutulmasıdır. Dört fıkradan oluşan bu kanun maddesi tutuklama nedenlerinin hukuki niteliğini belirtmek de hangi haller hangi yetkililer tarafından bu kararın verilebileceği açıklanmıştır.

Cmk Madde 100

Herhangi bir suç fiilinin işlenmesi sonucunda şüphelinin veya sanığın kaçmasını önlemek ve delillerin yok edilmesini önlemek amacıyla geçici olarak başvurulan koruma tedbirine tutuklama denilmektedir. Soruşturma veya kovuşturma aşamasında tutuklama kararını veren yetkili hâkimdir.  Belirli şartların gerçekleşmesi halinde ise cumhuriyet savcılığının yakalama kararı çıkarmaya yetkisi vardır. Soruşturma evresindeyken sulh ceza hâkimliği tutuklama kararını çıkartırken, kovuşturma evresinde ise tutuklama kararını ceza davasının açıldığı mahkeme vermektedir. CMK 100 kanun maddesine göre,  sanık veya şüpheli hakkında verilen tutuklama kararında önemli iki amaç söz konusudur. Bunlar delillerin korunması ve sanığın kaçmasını önlemektir.

Tutuklama kararı,  geçici bir süreliğine alınmış olan tedbir kararıdır. Yani bir ceza veya infaz değildir. CMK 100 kanunlar kapsamında hukuki niteliğini belirlemektedir. Tutuklamanın kişiselliği, tutuklamanın görünüşte haklı olmasıyla, tutuklamanın ölçülü ve orantılı olması tutuklama kararının hukuki nitelikleridir. Tutuklamanın nedenleri ortadan kalkmasıyla tutuklama süreci de ortadan kalkmaktadır. Maddenin birinci fıkrası, bir vaka da güçlü bir suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin olması halinde sanık ya da şüpheli hakkında tutuklama kararı verilebilmekte olduğunu ifade eder.  İkinci fıkrasında ise hangi hallerin tutuklama nedeni sayılabileceği açıklanmıştır.

Cmk 100/3

CMK 100 kanun düzenlemesinin üçüncü fıkrasında listelenmiş olarak katalog suçlar yer almaktadır. Bazı koruma tedbirlerinin uygulanabileceği sınırlı sayıdaki suç listelerine katalog suçlar denilmektedir. Tutuklama nedenleri için katalog suçlar büyük önem taşımaktadır. Katalog suçların en önemli özelliği, bu suçlardan herhangi birisinin işlenmiş olması halinde şüpheli ya da sanık hakkında tutuklama nedenlerinin var olarak kabul edilmesidir. Katalog suçlar hakkında tutuklama kararı verecek hâkim tutuklama nedenlerinin varlığını ölçülülük ilkesi kapsamında gerekçelendirir ve tartışır. Bu gerekçeler somut bir şekilde ortada olması gereklidir. Ancak şüpheli veya sanık bu katalog suçlarından birisini ya da bir kaçını işlemişe bundan dolayı ceza hükmü sürecine girdiyse yukarıda bahsedilen tutuklama nedenlerini gerekçelendirme yükümlülüğü söz konusu olmamaktadır. Direkt olarak bu nedenler var kabul edilir ve tutuklama kararı verilebilir. Dolayısıyla katalog suçlar aynı zamanda bir karinedir.

Cmk 100 Katalog Suçlar

CMK 100 maddesinin üçüncü hükmünde yer alan katalog suçları aşağıda sıralanmaktadır:

• kasten adam öldürme suçu.
• soykırım ya da insanlığa karşı işlenen suçlar.
• silahla kasten yaralama suçu.
• cinsel saldırı suçu.
• işkence.
• çocuğa cinsel istismar suçu.
• suç örgütü kurma.
• hırsızlık, uyuşturucu, gasp suçları.
• devletin güvenliğine karşı işlenmiş suçlar.
• orman kanuna aykırı suçlar.
• silah kaçakçılığı suçu.
• toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet suçu.

İlginizi çekebilir: Yoksulluk Nafakası