Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı

Ceza verilmesine yer olmadığı kararı hukuki sonuçları ve tanımlaması 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ilgili maddelerinde düzenlenmiştir. Ceza yargılamasında hukuki açıdan temel amacın somut gerekçelere ulaşmak olması, dava sırasında kanıtların ortaya konmasını ve tartışması ile sonuca varılması ile ortaya konmaktadır. İlgili kanun kapsamında ceza verilmesine yer olmadığı kararının verilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir.

Söz konusu kararın verilmesinin ardından kanunlar kapsamında bu kararın niteliği, ceza yargılamasının sona erdirilmesi ve ceza hakiminin dosyadan elini çekmesini kapsar. Esasa ilişkin nihai bir karar olması nedeniyle verilen karar hüküm niteliği taşır. Bu karar kanunda belirtilen unsurların bir araya gelmesi durumunda verilecektir.

Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Nedir?

Bu karar beraat midir sorusu çok sık karıştırılan bir konudur. Bu nedenle ilk olarak bu kararının niteliklerinin ve kararın verilmesine neden olan unsurların bilinmesi daha doğru olacaktır. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında düzenlene bu kavrama göre, sanık hakkında kusurunun bulunmaması nedeniyle bu kararının verilmesi mümkündür:

• Yüklenen suça bağlı olarak yaşın küçük olması, akli dengesinin yerinde olmaması, sağır, dilsiz halinin veya geçici nedenlerin olması,
• Yüklenen suçun hukuka aykırı ancak bağlayıcı emrin yerine getirilmesi ile veya zorunluluk hali, cebir veya tehdit ile işlenmiş olması,
• Meşru savunma sınırının korku, heyecan ve telaş nedeniyle aşılmış olması,
• Kurusu ortadan kaldıran hataya düşülmüş olması.

Şeklinde tanımlanmıştır. Öte yandan işlenen fiilin suç teşkil etmesinin devem etmesine rağmen belirli hallerde sanıklar hakkında bu kararın verilmesi de mümkündür. Bu kararın verildiği durumlar:  

• Etkin Pişmanlık.
• Şahsi Cezasızlık Sebebinin Var Olması.
• Karşılıklı Hakaret.
• İşlenen Fiilin Haksızlık İçeriğinin Azlığı.

Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Sicile İşler Mi?

Bu karar adli sicile işler mi sorusu birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Bu konuda ilgili kanunlar ve uygulamalar incelendiğinde ise mahkeme tarafından söz konusu kararın verilmesinin ardından, ceza verilmesine yer olmadığı kararının kanun ilgili maddesine yer alan hangi halinden dolayı verildiğinin gerekçeli olarak yazılması gerekir. Buna göre kusurun olmaması durumunda karar sicile işlemeyecektir.

Burada temelde dikkate alınması gereken unsurun 223’üncü maddenin hangi haline bakılarak kararın verildiği olacaktır. Bu durumda kusur olmaması durumunda sicile işlenmesine de gerek olmayacak yorumu yapılabilir. CMK kapsamında duruşmanın sona erdiğinin açıklanmasının ardından hüküm verileceğine dair bir tanımlama yer alır. Buna göre; beraat, ceza verilmesine yer olmadığı kararı, mahkumiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı hüküm olarak verilir. Bu tanımlamalara göre her biri kendi içinde farklı koşullara ve etkilere sahip olacaktır.

Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı Memuriyete Engel Mi?

Ceza verilmesine yer olmadığı kararı göreve iade ve memuriyete engel mi gibi sorular çok sık merak edilmektedir. İlgili kanun metni ve maddeleri incelendiğinde söz konusu kararın verilmesinin ardından bu kararın sicile işlenmemesi nedeniyle sabıka kaydında herhangi bir şekilde bu karar görülmeyecektir. Bu sayede kararın memuriyete engel olmayacağı yorumu yapılabilir.

Ancak verilen hükmün niteliğine ve durumuna göre yine aynı kanun kapsamında bu kişilerin siciline kararların işlenmesi de mümkündür. Bu karar kapsamında; yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik veya geçici durumların varlığı gibi durumlarda söz konusu karar verildiği için kusursuzluk düşünülebilir.