Bilirkişi

Bilirkişi olarak adlandırılan meslek mensupları çeşitli durumlarda kendilerinin bilgisine ihtiyaç duyulması halinde danışılan kimselerdir. Bu konuda hizmet veren kişilerin mesleki alanları da birbirinden farklı olabilmektedir. Bilirkişilerin hizmetine gereksinim duyulduğunda bir adli tıp uzmanından ya da akademisyenden yardım alınabilmektedir. Bilirkişiler olarak adlandırılan meslek temsilcileri belli bir konuda uzmanlığı olan kişilerdir. Uzmanlık alanları doğrultusunda kendilerinin bilgilerinden yararlanılmakta ve oluşturacakları raporlar resmî belge olarak değerlendirilmektedir. Hemen hemen her tür meslek grubunun temsilcileri, gerekli şartları sağlıyorlarsa bilirkişi olarak gerektiğinde görev yapabilirler.

Bilirkişi Nedir ?

Çeşitli konularda uzmanlığı olan gerçek ya da tüzel kişilere bilirkişiler adı verilmektedir. Mesleklerinde belli bir uzmanlık alanına sahip olan kişilerden müteşekkil olan bilirkişi, ihtiyaç duyulması halinde bir konuya yönelik görüşlerini hazırladığı raporlar vasıtasıyla beyan etmektedir. Bu tür raporlar hukuki konular söz konusu olduğunda delil yerine geçmektedir. Bilirkişi alanında en az 3 yıllık uzmanlığı olan kişiler arasından seçilmektedir. Uzmanlığın belgelenmesi bir zorunluluktur. Teknik konulara hakimiyeti bilirkişinin özellikleri arasında yer almaktadır.

Bilirkişi Nasıl Olunur ?

Bilirkişiler gerçek ya da tüzel kişiler arasından seçilmektedir. Bir uzmanlık alanına sahip olması ve bu konuda en az 3 yıl deneyim sahibi olması gerekmektedir. Bilirkişi olmak için uzmanlık alanının göstergesi olan belgelere sahip olmak lazımdır. Bilirkişi olarak görev yapabilecek kişilerin herhangi bir disiplin suçu almamış olması ve dolayısıyla görevden uzaklaştırılmamış olması gerekmektedir. Bu görevi yerine getirecek olan kişilerde 25 yaşını doldurmuş olma zorunluluğu vardır. Ayrıca bilirkişiler olarak adlandırılan kişilerin devlete yönelik herhangi bir suç işlememesi gerekmektedir. Bilirkişiler tarafsız olarak görev yapan ve kendisinden istenilen konularda teknik bilgisini raporlayan kişidir. Görüş bildirmek durumunda kaldığında bunu sözlü ya da yazılı olarak beyan edebilmektedir. Mahkemede davalar için delil gerekli olduğunda hâkim bilirkişiden teknik çalışma talep edebilir.

Bilirkişi Raporuna İtiraz Süresi

Adli yargı için bazı davalarda bilirkişinin raporuna gerek duyulur. Hâkim ya da savcı çeşitli konularda fikir beyanına gereksinim duyar. Hâkim ya da savcının bilgisinin yetersiz kaldığı alanlarda gerçek ya da tüzel kişilerden oluşabilecek bilirkişiden araştırma talep edilmektedir. Bilirkişi raporları hazırlanırken Cumhuriyet Savcılığına hitaben yazılırlar. Bu raporlardaki genel özellikler; hukuki terimlere yer verilmesi, gereksiz ayrıntılardan arındırılmış olması ve kesin bir kanaat belirtmesidir. Hâkim istediği takdirde bilirkişiler mahkemeye davet edilir kendisine soru sorulabilir. Tarafsız olarak görev yapması beklenen bilirkişi, anlaşmazlıkların çözümünde ya da doğruların anlaşılmasında da görev almaktadır. Bilirkişinin raporuna itiraz etme hakkı söz konusudur. Taraflar raporun kendilerine tebliğ edilmesinin ardından 2 hafta içerisinde mahkemeye başvurarak itiraz haklarını kullanabilirler. Aynı zamanda yeni bilirkişinin atanmasını da mahkemeden talep etme hakları vardır.

Bilirkişi Ücretleri

Bilirkişi için belirlenen bir ücret tarifesi söz konusudur ve bu tarife resmî gazetede yayımlanmak koşulu ile yürürlüğe girmektedir. Belirlenen yeni tarifeye göre ücretler adli ve idari yargı alanına göre değişiklik göstermektedir. Bilirkişi sulh ceza hakimliğinde görülen işler için 220TL ücret almaktayken, asliye hukuk ve asliye ceza mahkemelerindeki iş ve davalara yönelik ücretler ise 290TL olmaktadır. Ağır ceza mahkemelerine yönelik iş ve davaların ücreti ise 440 TL olarak tespit edilmiştir. Bölge adliye mahkemelerindeki iş ve davalar 465TL iken Yargıtay ve Danıştay’da ilk derece mahkemelerindeki iş ve davalar için 580 TL alınmaktadır. Bilirkişiler bu tür raporları hazırlarken yapacakları çeşitli masraflar da kendilerine ayrıca ödenmektedir. Bu masraflar arasında konaklama ücreti, ulaşım gibi giderler de yer almaktadır. Bu ödemelerin yapılması için de bilirkişinin yaptığı masrafları belgeleri ile ibraz etmesi gerekmektedir.